به گزارش همدان پرس؛ ازدواج سفید یکی از مولفه های جدید و درحال گسترش در جوامع به دلیل شرایط سخت زندگی است. در جوامع غربی و توسعه یافته دگـرگونی های اجـتماعی اقـتصادی و فرایند مدرن سازی به ویژه در محیط های شهری و گسترش فرهنگ مدرن، در میان لایه های مختلف جامعه، ساختار خانواده را تحت تاثیر قرار داده است.
شـاید اولین اثـرات مـدرنیته بر نهاد خانواده در ایران تغییر ساختار گسترده ی آن به خـانواده ی هـسته ای بوده است، اما این ساختار جدید نیز، به تدریج، متناسب با الزامات و مقتضیات جامعه ی مدرن، دچار تحولاتی شده است کـه وضـعیت آن را از شرایط چند دهه ی گذشته به کلی متمایز ساخته است.
وضـعیت جدید به سست شدن پیوندهای خانوادگی، روابط عاری از قدرت در درون خانواده، کاهش پایداری خانواده، کم توان شدن هنجارهای خانوادگی در کـنترل و سـامان بـخشی به رفتارها و روابط اعضای خانواده، تضعیف روابط عاطفی میان اعضای خـانواده، درهـم ریختن نظام سنتی، تقسیم نقش ها بدون جایگزینی و مقبولیت یافتن نظامی نوین و کارآمد، و بروز بسیاری عـوارض و پدیده هـایی مـنجر شده است که رصدنمودن آثار و آسیب های احتمالی ناشی از این تحولات را گـریزناپذیر مـی نمایاند (سـرایی، ١٣٨٨: ١٢).
با توجه به این شرایط ازدواج سفید فرایند این پروسه تغییر در درون جوامع می باشد که در کشور ماهم بـه نـوعی نـاشی از تحولات اقتصادی واجتماعی می باشد. در این نوع ازدواج در غرب فردی که خارج از قرارداد ازدواج والدینش بدنیا مـی آید از هـمه حقوق اجتماعی مثل دیگران برخوردار می شود.
حتی برای بچه های زوج های همجنسگرا هم این حـقوق یکـسان اسـت و هیچ تفاوتی وجود ندارد، هرچند باید گفت قوانین حقوقی همیشه هم به نفع این بـچه هـا نیستند.
برخی معتقدند، پایبـندی بـه شریک زندگی، جنبه‌ی عاطفی دارد؛ نه قانونی. ولی در نظام حقوقی غرب چون هم سطح با تـحولات اجـتماعی و اقتصادی و فرهنگی جامعه رشد کرده بـرای هـمین از لحاظ حـقوقی بـچه ای هـم که از این رابطه بدنیا مـی آید دارای حقوق و امتیازات اجتماعی می باشد.
مفهوم ازدواج سفید
عبارت ازدواج سفید ترکیبی از کلمه ی «ازدواج » و «سفید» است کـه تـجزیه آن زیباست و برای کسی که معنی تـرکیبش را نـداند، جـذاب اسـت و یک ازدواج سـاده، صمیمی و زیبا را بـه ذهـن می آورد و مخاطب ناآگاه با خواندن عناوین پیرامون آن دچار تناقض می شود اما در واقع الفاظ و مفهوم آن دلالت بـر زنـدگی مـشترک بدون ازدواج دارد که تعهد و استحکامی در آن نیست و دو طرف خـود را در بـرابر هـم پایبـند و مـسیول نمی دانند و سوء استفاده در آن زیاد است.
ریشه‌ی عبارت سازی «ازدواج سفید» نوعی حرمت زدایی از جامعه و عادی کردن نوعی رابطه ی نامتناسب با فرهنگ دینی ایرانی است که برای دورکردن افراد جامعه از سبک زنـدگی اسلامی ایرانی تلاش می کند و مشروعیت اجتماعی و حقوقی ندارد.
زندگی دختر و پسر زیر یک سقف بدون عقد نکاح ممکن است با اهدافی مانند برآوردن نیازهای عاطفی و روانی یا جنسی باشد ولی نمی توان آن را ازدواج نامید (ارامکی ودیگـران ، ١٣٩١).
بـرخی معتقدند زندگی به صورت صیغه ی طولانی مدت است و لازم نیست در برابر آن نگرانی وجود داشته باشد. این دیدگاه قابل دفاع نیست، زیرا ازدواج یک عقد است و نیاز به دو اراده و دو قصد برای تـحقق آن دارد.
چـیزی که از آن به زندگی مشترک زن و مرد به همراه روابط جنسی بدون ازدواج یاد می شود در فرهنگ آکسفورد "cohabitation" یعنی "همباشی" آمده است، یعنی حتی فرهنگ غرب نـیز این رابـطه را ازدواج نمی داند و "همباشی" تعریف مـی کند. هـمچنین واژه "White wedding" به ازدواجی رسمی در کلیسا که در آن عروس لباس سفید می پوشد گفته می شود.
جامعه شناسان این مسئله را کابوس بزرگی می دانند که رکن خانواده و جامعه اخلاق مدار ایران را تهدید می کند. آنها معتقدند که افزایش ازدواج سفید باعث کاهش آمار ازدواج رسمی و سست شدن نظام ارزشی می شود.
از سوی دیگر افرادی که به این نوع هم زیستی می پردازند به دلیل قانونی نبودن در جامعه با محدودیت های فراوانی روبرو می شوند. به عنوان مثال آنها هرگز نمی توانند به مسافرت بروند و در هتل بمانند و یا برای اجاره کردن خانه دچار چالشهای فراوانی می شوند. آنها همچنین از تسهیلاتی که به افراد متاهل درجامعه تعلق می گیرد بی بهره اند.
ازدواج سفید در ایران
از آن گذشته چون عرف وجود چنین هم زیستی را برنمی تابد، آنها مجبور به پنهان کردن وضعیت زندگی خود در بین همسایه ها، دوستان و همکاران می شوند که حاصل این کار استرس فراوان و رنج بردن از فشار روانی بالا است.
آنها همچنین درباره‌ی وضعیت موجود زندگی خود دچار سردرگمی می شوند؛ پاسخ به این سوالات که آیا متاهل هستند یا مجرد؟ آیا بودن آنها کنار هم همیشگی است و یا احتمال دارد که یکی از طرفین به راحتی آن دیگری را ترک کند؛ بدون اینکه مسیولیتی درباره‌ی حقوق طرف مقابل بر ضمه داشته باشد؟
آیا هم زیستی آنها روزی به یک ازدواج دایم منتهی خواهد شد یا نه؟ آیا آنها می توانند با این وضع موجود، آرزوی داشتن فرزند را داشته باشند یا آرزوی داشتن فرزند را تا ابد باید در پستوی افکارشان دفن کنند؟
در واقع یاید گفت این هم زیستی افراد را در وضعیتی گنگ و ناپایدار قرار می دهد؛ که هیچکدام از دو نفر هرگز نمی توانند برای زندگی مشترکی که شروع کرده اند فرجامی امیدوارکننده ترسیم کنند؛ چراکه حتی مطمین نیستند فردایی که از پیش رو می آید یک بحث ساده، یک اختلاف نظر پیش پا افتاده و یا یک دوست جدید به جدایی آنها نیانجامد.
در یک جمع بندی نهایی، می توان گفت از مهمترین عوامل ازدواج سفید یه شرح ذیل می باشد، که چنانچه جامعه ای مخالف این ازدواج باشد می بایست سعی در رفع دلایل آن نماید.
1) مشکلات مالی جوانان
2)
محک زدن رابطه و آشنایی بیشتر
3)
عدم اعتقاد به ازدواج
4)
سست شدن اعتقادات
5)
افزایش طلاق
6)
الگو برداری از ماهواره و رسانه های بیگانه
7)
توقعات بالای دختران
8)
شرایط سخت ازدواج
9)
هرگونه کمک مالی به پسران از سوی نهادهای مالی
10) مصرف مواد مخدر و ایجاد خلاء روانی برای دختران و پسران
11) دور ساختن طرفین از شروع جدی زندگی
----------------------------
شیدا آریایی پور/حقوقدان
ازدواج سفید در ایران
برچسب ها: