حلول سال 1403 هجری شمسی بر شما مبارک
 
 درباره ما | تماس با ما | تعرفه آگهی | شناسنامه | پیوندها | خبرنامه | آرشیو | نظرسنجی | ارسال مطالب | RSS
 
 صفحه نخست | فرهنگ | مجلس | ورزش | حماسه | عکس | شهر و شورا
کد مطلب:  551تاریخ انتشار:  20 مرداد 1398 - 1:32
نسخه چاپی
ارسال به دوستان

 میراث‌داری ارزشهای تاریخی و اجتماعی، شایستگی می‌خواهد

رضوان سلماسی*
به گزارش همدان پرس؛ اگر ‌می‌خواهیم همدان را به عنوان مقصد گردشگری در سطح ملی و بین‌المللی معرفی کنیم؛ توجه به شاخص‌های واجد ارزش در شهر و استان، تسهیل گر این امر خواهد بود.

آنچه می تواند همدان را به عنوان جاذب گردشگر هم ردیف نمونه های هم طراز خود قرار دهد؛ جاذبه های طبیعی و تاریخی، سابقه ی اجتماعی - تاریخی، اقلیم و چهره‌های شاخص علمی و ادبی شهر است.

همدان با 1800 اثر واجد ارزش و سابقه تاریخی 3 هزار ساله به دروازه تاریخ و تمدن شهرت دارد که حفظ و احیای این آثار از ارزشمندترین اقدامات مدیریت شهری و مسئولان ارشد شهر و استان به شمار می آید.

از آنجا که ارزش های مستتر در کالبد فیزیکی ابنیه تاریخی با ساختار مدرن عصر امروز به طور کامل سازگاری و انطباق دارد؛ مرمت ابنیه تاریخی، احیای ارزش‌هاست و احیای بافت تاریخی، سیاست بازگشت به خویشتن است.

با مطالعه روند معاصرسازی شتاب‌زده همدان مانند بسیاری از نمونه های مشابه از اوایل صده جاری، جز تهدید و از دست دادن انسجام کالبدی بافت تاریخی، حاصلی بر جان این بافت بر جای نمانده است؛ تکرار، تقلید و بازآفرینی مسیر طراحی و زیست را باید در این مجموعه واجد ارزش شکل دهد.

در پنجمین دوره شورای اسلامی شهر همدان، تبادل تجربیات در این حوزه با نمونه های موفق داخلی در دستور کار کمیسیون فرهنگی_اجتماعی شورا قرار گرفت. از آنجایی که انتخاب الگوی موفق و مناسب در این زمینه از اهمیت ویژه ای برخوردار بود، با بررسی چند نمونه مشابه، کاشان با توجه به سابقه تاریخی و تجربه موفق باززنده‌سازی و حفظ بافت تاریخی شهر از اولویت های بازدید معرفی شد.

کاشان با قدمت 7 هزار ساله از نمونه های موفق جذب گردشگر در ایران است که از دهه هفتاد با عزم راسخ مسئولان کشوری و مدیران شهر اقدام به احیا و مرمت ابنیه و بافت واجد ارزش داشته است.

بزرگترین دستاورد این شهر در 25 سال اخیر، تبدیل تهدیدهای موجود به فرصت‌های اقتصادی است؛ این رویکرد در راستای تقویت صنعت توریسم و دستیابی به درآمد پایدار تحقق یافته است.

در نگاه انتقادی شهروندان کاشانی به بخش اعظم بافت تاریخی کاشان که قبل از دهه 70 گرایش به بافت فرسوده شهری پیدا کرده و به عنوان یک معضل شهری شناخته می شد؛ با سیاست گذاری مسئولان وقت (به-ویژه مهندس محلوجی، وزیر معادن و فلزات) و تدبیر مدیران شهری با الگوسازی در 5 اثر تاریخی واجد ارزش تاریخی و تبدیل داشته های شهر به واحد های اقتصادی و فرهنگی تحول شگرفی ایجاد شد. این تحول پس از گذشت بیش از 10 سال در اواسط دهه 80 به شکل چشم‌گیری به ثمر نشست.

بافت شهری در تعریف کاربری و معرفی پلاک های شهری نقش بسزایی دارد؛ از این رو باززنده‌‎سازی گذرهای تاریخی شهر به عنوان شاکله بافت تاریخی و مراکزمحله به عنوان هسته های این بافت، در کاشان 47 گذر فعال و پویا را در این شهر، تعریف و به گردشگران عرضه کرده است.

پس از الگوسازی انجام شده و با ورود شهروندان به فعالیت های اجتماعی و فرهنگی شهر، الگوی مدیریت مشارکتی در شهرداری کاشان محقق شد. مرمت و احیای 245 اثر تاریخی توسط کاشانی ها در بازه زمانی نسبتاً کوتاه از دستاوردهای الگوسازی شهرداری کاشان در سطح شهر است.

بدون تعریف کاربری مناسب و همگون با بنای تاریخی، احیا و حفظ این ابنیه، اقدامی عبث خواهد بود. در تعریف این کاربری‌ها، بازخورد شهری و اصالت کاربری بنا تعیین کننده است و همدان نیز از این قاعده مستثنی نبوده و در صورت نادیده گرفتن این نکته، موفقیتی در این راه کسب نخواهد کرد.

خانه های تاریخی، پلاک های مسکونی شهرها هستند و تعریف کاربری دیگر برای آنها مستلزم مطالعه و پیوست‌نگاری فرهنگی و اجتماعی جدی‌‎تر است.

در حال حاضر کاربری‌های متداول برای احیای خانه‌های تاریخی به صورت یادمان، سفره‌خانه‌های سنتی، نمایشگاه و نگارخانه‌های موزه‌های مختلف، اقامتگاه‌های سنتی، خانه‌هیا بوم‌گردی و مراکز فرهنگی و اجتماعی تعریف شده است که با هدف بهره‌برداری حداکثری شهر از این ابنیه واجد ارزش همواره بررسی بازخورد کاربری‌های موجود به‌منظور سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی مدیران شهری باید در دستور کار قرار گیرد.

خانه‌های بوم‌گردی محله جولان از نمونه‌های موفق کاربری و احیای بناهای تاریخی در همدان است.

حمام قلعه و حمام حاجی هم به عنوان دیگر نمونه‌های موفق تعریف کاربری سفره‌خانه سنتی در این شهر است؛ از سوی دیگر عمارت نورمهال و خانه پوستی‌زاده به عنوان مراکز فرهنگی (فرهنگسرا) در حد توان بنا، فعالیتی در آن صورت نمی‌پذیرد.

کاربری موزه برای ابنیه تاریخی و سایت باستانی در شهر همدان کاربری دیگری دارد که نسبت به کابری‌های موجود برای احیای ابنیه تاریخی در شهر است.

در این راستا دکتر محمدیان منصور عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا، نتایج حاصل از پژوهش بر روی تپه باستانی هگمتانه و استقبال شهروندان از موزه های سطح شهر همدان را اینگونه اعلام کردند که «مطالعات نشان می دهد متأسفانه رویکرد مدیریت شهری در ترغیب مردم به مقوله پیچیده‌ای مانند فرهنگ موفق نبوده است. 79 درصد از شهروندان همدانی یا تاکنون بازدیدی از تپه هگمتانه نداشته‌اند یا تنها یک بار از این بنا بازدید داشته‌اند. تپه هگمتانه با حدود 30 هکتار زمین در قلب شهر و برخورداری از یک موزه نتوانسته است جذابیتی برای مردم شهر همدان ایجاد کند.
موضوعات فرهنگی، هنری و میراثی باید از درون حصارها و موزه ها بیرون بیایند و در قالب هایی جذاب با کاربری های پررونق ترکیب و به مردم ارائه شوند. موزه سفال (خانه صمدیان)، موزه آموزش (دبیرستان ابن‌سینا) و موزه آرامگاه بوعلی سینا هم وضعیت مشابهی دارند.»

با توجه به تعدد ابنیه تاریخی در شهر، نیاز به الگوسازی با نمونه‌های موفق بین شهروندان در سطح مدیریتی شدیداً احساس می‌شود.

البته بر کسی پوشیده نیست که شهرداری، نهادی ارزش آفرین است و از آنجا که سازمان میراث فرهنگی به-عنوان متولی اصلی حفظ ابنیه تاریخی فعلاً در حد ناظر بر اجرای قوانین ورود پیدا کرده است، شهرداری مسئولانه تر در حوزه اجرا، طی نشست های متعدد با موضوع حفظ ابنیه تاریخی تمایل خود را به‌منظور تبدیل خانه‌های تاریخی تحت تملک خود به اقامتگاه‌های همگون در این ابنیه به کمیسیون فرهنگی-اجتماعی شورا اعلام کرده است.

عمارت نورمهال و خانه پوستی‌زاده که در حال حاضر در تملک شهرداری با کاربری فرهنگسرا فعالیت می-کنند به عنوان گزینه های موجود از این پتانسیل برخوردارند و با توجه به اعلام رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری همدان، پیشنهادهایی برای تبدیل این ابنیه به خانه بومگردی به صورت مشارکتی همراه با توجیح فرهنگی و اقتصادی مناسب برای شهر، بارها به سازمان ارائه شده است.

در حال حاضر به عنوان نخستین گزینه، خانه پوستی زاده به عنوان پیشنهاد مشخص شهرداری برای ایجاد یک اقامتگاه سنتی مطرح و پس از بررسی علمی و همه جانبه در کارگروه تخصصی مرمت و احیای ابنیه واجد ارزش تاریخی، این پیشنهاد مورد تأیید و توافق کمیسیون های مرتبط شورا قرار گرفته است.

میراث داری ارزش های تاریخی و اجتماعی به طور قطع شایستگی می خواهد؛ البته همدان در صحنه های مختلف تاریخی و اجتماعی بارها و بارها این شایستگی را به اثبات رسانده است و اکنون مجال دیگری برای اثبات این میراث داری در برابر قضاوت عادلانه شهروندان و آیندگان است.

------------------------
رضوان سلماسی
رئیس کمیسیون فرهنگی
ایمیل مستقیم:   info@hamedanpress.irشماره پیامک:   500023370000
  برچسب ها: همدان‌پرس

همدان‌پرس

, گردشگری

گردشگری

, میراث‌فرهنگی

میراث‌فرهنگی

نظر شما:
[ لطفاً از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید ]
نام: 
نظر شما: 
*
ایمیل: 
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
*       
 
 صفحه نخست | فرهنگ | مجلس | ورزش | حماسه | عکس | پیوندها | آرشیو | RSS
همدان پرس؛ رسانه آنلاین با مجوز رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت محفوظ و متعلق به همدان پرس است و باز نشر مطالب آن با ذکر منبع بلامانع است
info@hamedanpress.ir